80 rocznica zrzutu zaopatrzenia w Makocicach (14.04.1944 – 14.04.2024)
W nocy z 14 na 15 kwietnia 1944 roku, w pobliżu miejscowości Makocice w pobliżu Proszowic (placówka zrzutowa „Kura 1”) doszło do zrzutu 4 żołnierzy Armii Krajowej tzw. Cichociemnych oraz broni i amunicji dla miejscowych partyzantów w postaci 12 zasobników oraz kilku paczek zaopatrzeniowych. Ponadto zrzucono ponad 250 tys. dolarów amerykańskich w banknotach oraz ponad 10 tys. dolarów w sztabkach złota.
Zrzut żołnierzy oraz zaopatrzenia odbywał się w ramach operacji lotniczej o kryptonimie „Weller 11”, będącej jedną z kilkudziesięciu misji zrzutów na tereny okupowanej Polski, jakie odbywały się w latach 1943-1944 w ramach sezonu operacyjnego „Riposta”. Przetransportowani do kraju żołnierze mieli wziąć udział w przetransportowaniu broni do Krakowa oraz przeprowadzić akcję odbicia pułkownika Józefa Spychalskiego ps. „Luty”, który był więziony przez gestapo na ul. Montelupich.
Na początku maja 1944 roku z lasu pod Proszowicami wyruszył konwój transportujący broń i amunicję do Krakowa. W skład obstawy wychodziło wspomnianych 4 żołnierzy cichociemnych oraz kilkunastu żołnierzy-partyzantów.
Mieliśmy do przeniesienia około 50 stenów, dwa piaty i dwa erkaemy - to wszystko oczywiście z amunicją - i około 100 granatów angielskich. Prócz tego nieśliśmy 100 kilogramów plastiku i innego sprzętu saperskiego
- wspomina jeden z uczestników wydarzeń, porucznik Jerzy Niemczycki.
Konwój po przebyciu znacznej części trasy, zatrzymał się dopiero w małym domku we wsi Łęg, około 4 km od Krakowa. W tym miejscu część partyzantów została odesłana do domów, na straży transportu pozostała czwórka cichociemnych oraz sześciu żołnierzy z oddziału AK „Żelbet”. Następnego dnia, tj. 8 maja 1944 roku na miejsce przybył oddział gestapo, rozpoczęła się walka. O miejscu pobytu konwoju, zaalarmowali Niemców dwaj granatowi policjanci, których partyzanci napotkali wcześniej i wypuścili wolno w zamian za dochowanie tajemnicy o transporcie. W walce poległo trzech cichociemnych i trzech innych akowców.
Cichociemni zrzuceni w nocy z 14 na 15 kwietnia 1944 roku:
- Podporucznik Bronisław Kamiński ps. „Golf” (zginął 8 maja 1944 r.)
- Porucznik Józef Wątróbski ps. „Jelito” (zginął 8 maja 1944 r.)
- Porucznik Jerzy Marian Niemczycki ps. „Janczar” (przeżył wojnę, zm. 2006 r.)
- Podporucznik Włodzimierz Lech ps. „Powiślak” (zginął 8 maja 1944 r.)
Źródła:
- https://dziennikpolski24.pl/nie-odbili-pulkownika/ar/1510864
- https://dziennikpolski24.pl/cichociemnych-zdradzili-granatowi-policjanci/ar/3135568
- https://schronyproszowice.pl/o-zrzutach-cichociemnych-na-ziemi-proszowskiej/
- https://ckziumragowo.pl/historia/cichociemni/Operacja-lotnicza-Weller-11
- https://elitadywersji.org/tag/weller-11/
- https://elitadywersji.org/zrzuty-1943-1944/
- Post na stronie Muzeum Armii Krajowej im. gen. Emila Fieldorfa "Nila" w Krakowie na Facebook, z dnia 14.04.2024 r.
Tekst: Michał Minior UGiM Proszowice
Wprowadziła: Aneta Kotyza UGiM Proszowice
