Sołtys: Mariola Łakomy
Rada Sołecka: Marlena Nowak-Śpiewak, Klaudia Porębska, Grzegorz Skoczyński
Posiłów w liczbach:
Liczba mieszkańców: 184
Powierzchnia: 186,02 ha [1,86 km2]
Gęstość zaludnienia: 99 os/km2
[dane z 2021 r.]
Historia sołectwa
Szczytniki Kolonia - wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie proszowickim, w gminie Proszowice. Oddalona jest około 5,5 km na północ od miasta Proszowice. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa krakowskiego.
Szczytniki i Szczytniki Kolonia stanowiły niegdyś jedną wieś, dlatego zostaną omówione jako jedna całość. Podstawową częścią nazwy jest słowo szczyt czyli określenie na to tarczę (wyglądem przypominającą odwróconą górę lub łzę) używaną przez wojów.
Sama nazwa sugeruje, że Szczytniki były osadą służebną, wykonującą tarcze dla osady głównej, jaką był zapewne Kościelec (będący wówczas jedną z najważniejszych osad w naszym rejonie). Możliwe, że osadą główną był też Ostrów lub Klimontów.
Dopełnienia informacji wymagają jeszcze końcówki nazw i jej drugi człon. Końcówki -iki, podobnie jak -ice/-yce, wskazuje na pochodzenie osady z około XIV wieku. Pośrednio na okres powstania wskazuje również układ pól. Jest on typowy dla upraw polowych z tamtych czasów czyli dla tzw. trójpolówki. Jeśli chodzi i Szczytniki Kolonia to słowo kolonia wskazuje, że była to część wsi na tyle oddalona od głównej części Szczytnik, że odłączyła się i została samodzielnym sołectwem. Istnieje możliwość, że od początku było to oddzielne sołectwo, założone przez osadników pochodzących z Szczytnik (kolonia wsi – nasuwa się podobieństwo do kolonii zamorskich). Obecnie wiele wsi posiada swoje nieoficjalne „dzielnice”, które często też noszą miano „kolonii” ze względu na ich oddalenie od głównej części wsi. Niezależnie od wyjaśnienia, wieś ta powstała później niż same Szczytniki, prawdopodobnie w okresie zaboru rosyjskiego na przełomie XVIII i XIX wieku.
Można również przyjąć, że główna nazwa obu wsi pochodzi od licznych szczytów. Miedzy tymi wzniesieniami, w dolinie cieku wodnego, rozłożyła się osada. Jednak jest to mało prawdopodobne. Miejscowości o nazwie Szczytniki w Polsce jest wiele i niemal wszystkie mają źródła swojej nazwy od wytwórców tarcz (szczytów).
Podsumowując należy stwierdzić, że najpierw była to wieś z zabudowaniami położonymi koło cieku wodnego i polami ułożonymi w sposób typowy dla trójpolówki. Na terenie obecnej Kolonii prawdopodobnie znajdował się dorodny bór, z którego mieszkańcy czerpali drewno do budowy domów czy do opału. Las z czasem wycięto, a powstały w ten sposób teren zagospodarowano budując domy/zagrody i tworząc pola uprawne.
Obecnie Szczytniki Kolonia zamieszkuje 184 mieszkańców (dane z 2021 roku), w 1995 roku było ich 209, w styczniu 2005 roku – 203 mieszkańców, a w 2011 roku – 142.
Dwa typy dróg, powiatowe i gminne, występujących na terenie obydwu wsi tworząc nieregularny układ. Granice obu wsi mają praktycznie w całości charakter historyczny. Biegną albo linią wododziału albo po osi niewielkich dopływów Szreniawy. Nietypowy przebieg ma jedynie granica oddzielająca obie wsie, ponieważ powstała później niż pozostałe. Biegnie częściowo granicą wododziału, a częściowo osią jednego z małych strumieni.
Źródła:
